Ayşe Öner Hamile Rehberlik Hizmetleri
İlgili Yazılar
Evet anne ve bebek artık başbaşa. Her başımız sıkıştığında soru soracağımız ya da sığındığımız sevgili doktorumuz ve hemşirelerimiz artık yanımızda yoklar. Elimizde küçük bir valizle cıktığımız evimize kucağımızda küçücük bir bebekle geri döndük. Uykusuzluk, yorgunluk, gerginlik ve şaşkınlıklar bir yanda, kafamızda uçuşan sorular bir yanda. Bebeğim kilo alıyor mu, sütüm yeterli mi, sağlığı yerinde mi?……..
İlk haftalar bebeğin dünyaya alışmaya çalıştığı, annenin bebeğini tanıdığı ve yavaş yavaş birbirlerini anladıkları günlerdir.
BİRİNCİ AY
Doğumdan sonra bebeğe hastaneden taburcu edilmeden önce Hep B-1 (Hepatit B) aşısı yapılmıştır.
Birinci ay Aşısı: Hep B_2 (Hepatit B)
1. Ayda Bebek Gelişimi:
- Bebek doğduğu gün annesini tanır. İlk haftalarda bebeğin ihtiyaçları, annesinin kucağı, emme isteği ve uykudur. Annenin ten temasıyla sakinleşir ve rahatlar. İlk bir ayda babasını ve evdeki diğer bireyleri tanımış olur.
- Bebeğin refleksleri giderek gelişir. Baş ve boyun kontrolü iyice gelişir. Avuç içine konulan cisimleri parmaklarıyla tutmaya başlar. Etrafındaki ışıklar ilgisini çeker.
- Bebeklerde birinci ayda gaz sancıları başlayabilir. Gazlı bebekler aşırı huzursuz olabilir ve daha az uyuyabilirler. Gaz masajı bebeklere iyi gelir ve rahatlamasına yardımcı olur.Linkve
- Çok kalabalık veya gürültülü bir ortamda bulunursa bebeğiniz aşırı uyarılabilir. Aynı gece çok huzursuzlanabilir, uykuya dalma güçlüğü çekebilir.
- Bu dönemde bebekte reflü ve kusma görülebilir.
- Bu dönemde ki bebeklerde kolik başlayabilir.
- İlk haftalarda, yenidoğan bebeklerin derilerinin soyulması ve başlarındaki kuruluklar çok normaldir.
- Bebek doğumdan sonraki ilk birkaç günde vücudundaki fazla sıvıyı dışarı atar ve bebek kilo kaybeder. Bebekler doğum ağırlıklarının yaklaşık %10 ‘nu ilk beş günde kaybederler. Sonraki beş günde kilo almaya başlayarak doğum kilolarına on-onbeşinci günler arasında ulaşırlar. Arkasından çok hızlı büyümeye başlarlar. Bebekler genelde ilk ay günde ortalama 20-30 gr ağırlaşır, boyu da bir ayda 4-5 cm uzar.
Birinci ayın sonunda bir bebeğin ortalama;
Doğumda 1 Ayın Sonunda
Kilo 2,6-3,6 kg 600gr. ile 1000 gr. alırlar
Boy 49-55 cm 4-5 cm. uzarlar
Baş Çevresi 34-36 cm 3cm. artar
İlk Muayene: Bebeğin taburcu olduktan sonra ilk muayenesi; doğumdan sonraki ilk hafta içinde genellikle beş ile yedinci gün arasında yapılır. Doğumdan sonraki ilk doktor muayenesi bebeğinizin sağlık kontrolü kadar sizin için de önemlidir. Bebeğinizle ilk kez baş başa kaldığınız ve kafanızda çok sayıda soru oluştuğu dönemdir. Sorularınızı bir liste olarak hazırlayın. Bu ilk muayeneye eşiniz, yakınınız veya bir arkadaşınızla gitmeniz iyi olur. Onlar bebeği soymak, giydirmek ve sakinleştirmekle uğraşırken siz de doktorunuzla daha rahat konuşma şansına sahip olursunuz.
İlk muayenede yapılması gerekenler:
- Bebeğin beslenmesinin yeterli olup olmadığının değerlendirilmesi. Bebeğinizin tartısı beslenmesini değerlendirmede en iyi göstergedir. Yine çiş-kaka sayısı ve rengi bu bağlamda konuşulacaktır.
- Sarılık kotrolü. Bebeğiniz taburcu olmadan önce sarılığı varsa ölçülür ve tedavi gerektiren düzeyin altında ise kontrole çağrılarak taburcu edilir. Özellikle erken taburcu edilen bebeklerin hastanede sarılığı olmayabilir ve evde sararabilir. Doktor gerekli görürse kan testini tekrarlar.
- Kalp ve akciğer seslerinin değerlendirilmesi. Üfürüm olarak adlandırılan anormal kalp sesleri doğumdan sonraki ilk günlerde duyulmayabilir ve ilk kez taburcu sonrası kontrollerde saptanabilir.
- Kalça ekleminin muayenesi. Daha sonra ultrasonla da kontrol edilecek olan kalça ekleminin gelişimsel kusuru ve kalça çıkığı olup olmadığı kontrol edilir.
- Göbek bağı çoğunlukla henüz düşmemiştir. Bu bölgede kızarıklık, akıntı, kötü koku ve kanama dikkate alınması gereken durumlardır.
- İşitme değerlendirilmesi. İşitme testi eğer hastanede yapılmamışsa bu kontrolde yapılr. Daha önce yapılmış ancak şüpheli bir durum varsa tekrarlanır.
- Deri döküntüsü. Bebek çıplak soyularak cildi değerlendirilir.
- Göz muayenesi. Çocuk doktoru tarafından bir ışık kaynağı ile “kırmızı refleks “ bakılarak katarakt taraması yapılır. şüpheli bir durum varsa çocuk göz doktorundan ayrıntılı muayene istenir.
Bu dönemde gözde çapaklanma görülebilir, nedeni göz enfeksiyonları veya göz yaşı kanalı tıkanıklığı olabilir. Enfeksiyon varsa tedavi gerekir.
- Yenidoğan reflekslerinin değerlendirilmesi.
- Doğumsal metabolik hastalıklar için yapılan “yenidoğan tarama testleri” eğer bebek taburcu edilirken alınmamışsa bu kontrolünde alınmalıdır. Eğer bebek erken taburcu edildiği için 48 saat dolmadan tarama testleri alınmışsa bu kontrolünde veya 15. gün kontrolünde mutlaka tekrarlanmalıdır.
- Aşı, normalde bu muayenesinde aşı yoktur. İlk aşısı olan “hepatit B aşısı” hastaneden taburcu olmadan önce yapılır. Ancak bebek evde doğmuşsa ya da herhangi bir nedenle ilk aşısı yapılmamışsa bu kontrolünde yapılabilir.
1. Ayda Annelere Öneriler:
- D vitamini damlası kullanımı ( Lütfen doktorunuza danışınız)
- Bebeğin sırt üstü yatırılması
- Bebeğin yatağına eğim verilmesi (Reflüye bağlı olarak)
- Yastık kullanmıyoruz ( Boğulma riskine karşı)
- Yaz- Kış bebekleri enaz 10 dakika açık hava ve güneşe çıkarmalıyız.
- Bebeğin bulunduğu evde sigara içilmemelidir.
- Aşırı sıcaklarda bebeği hafif kıyafetlerle yatırın. Oda ısısını ve nemini ayarlayın.
*İlgili Bilgiler Dr. Şirin Gençer ve Fatma Kırcı danışmanlığında hazırlanmıştır.
